دریادلان سرافراز

پایگاه رهنما:

ماموریت ناوگروه ۸۶ (با کد عملیاتی ۳۶۰) نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از ۸ ماه با موفقیت به پایان رسید و این ناوگروه رکورد‌های جدیدی را در تاریخ دریانوردی کشور عزیزمان ثبت کرد. ناوگروه ۳۶۰ متشکل از ناوشکن تمام ایرانی دنا و ناوبندر مکران با طی ۶۵ هزار کیلومتر مسافت، یک دور کامل دور کره زمین زد و حالا رکورددار دریانوردی در تاریخ ایران و در میان همه ناوگروه‌هایی است که در طول ۱۳ سال اخیر به صورت دائم در آب‌های آزاد و دوردست به انجام ماموریت پرداختند.

رخداد بی نظیر قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران

سردار سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح طی سخنانی در این مراسم با بیان اینکه اقدام بی‌سابقه نیروی دریایی ارتش در انجام این مأموریت سخت و سنگین، مبدأ یک تاریخ جدید برای نیرو‌های مسلح شد، گفت: این اتفاق، اتفاق کوچکی نیست، در رفت و آمد‌ها و مذاکرات مشاهده می‌کنیم که حتی کشور‌های برخوردار هم چنین جرئت و جسارتی را ندارند. سردار باقری با بیان اینکه ما هیچ چیز کم نداریم، افزود: «یک کشور در صورتی می‌تواند قدرت بزرگ دریایی باشد که از ساحل طولانی و مناسب، صنایع توانمند داخلی و فناوری روز برای داشتن ناوگانی بومی و مردمی دارای فرهنگ دریایی و علاقه‌مند به توسعه فعالیت در دریا و نیز رزمندگان و فرماندهان دلاوری که دل به خدا بسپارند و در دریا‌ها بدون خوف و واهمه از قدرت‌های بزرگ به دریانوردی و توسعه و اقتدار کشور بپردازند، برخوردار باشد. یکایک این‌ها را خدا به این ملت عنایت کرده است؛ اگر حاکمیت، رهبران و مسئولان ما به این موضوع عنایت بیش از پیش داشته باشند، مسیر اقتدار کشور از طریق توسعه قدرت دریایی و توسعه سواحل بی‌نظیر خدادادی کشورمان بیش از گذشته فراهم خواهد شد. اقدام بی‌سابقه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در انجام این مأموریت سخت و سنگین، موضوعی تاریخی و استثنایی و مبدأ یک تاریخ جدید برای نیرو‌های مسلح و نیروی دریایی ارتش ایران شد که این اتفاق، اتفاق کوچکی نیست.»

دیپلماسی دفاعی به سبک ایرانی

در رویکردهای نوین به دیپلماسی، تامین منافع ملی کشورها به‌عنوان اولین اولویت در سیاست‌خارجی مستلزم بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های قدرت آفرین موجود در یک کشور و نظام سیاسی است. براساس این دیدگاه محدوده دیپلماسی فقط به مقوله سیاست و روابط بین سیاستمداران محدود نشده، بلکه دارای وجوه دیگری همانند دیپلماسی اقتصادی و دفاعی است. تامین اهداف و منافع ملی در حوزه دیپلماسی دفاعی خود دارای ابزارها و روش‌های خاصی است که حضور مستشاران نظامی در دفاتر دیپلماتیک و کنسولی کشورها، رایزنی مقامات نظامی کشورها و سفرهای هیات‌های نظامی، فروش و تامین تسلیحات موردنیاز، برگزاری رزمایش‌های مشترک، شرکت در اجلاس‌ها و نشست‌های نظامی در سطح منطقه‌ای و جهانی و از همه مهم‌تر حضور نیروی دریایی کشورها در آب‌های جهانی، به‌عنوان یکی از نمودهای بارز قدرت در نظام بین‌الملل، ازجمله این ابزارها به‌شمار می‌آید. دیپلماسی دفاعی یکی از مفاهیم جدید و از ماموریت‌های تعریف‌شده برای نیروهای نظامی کشورها در قرن بیست‌ویکم است که هدف از اجرای آن دفع دشمنی‌ها، نمایش اقتدار و توانمندی‌ها باهدف ایجاد بازدارندگی، ایجاد اعتماد و حفظ آن و پایبندی به اهداف کشورها (برقراری صلح و تامین امنیت جهانی)، دستیابی به تجهیزات دفاعی موردنیاز، مدیریت تنش در حوزه‌های مورد اختلاف با دیگر واحدهای سیاسی و نظامی و پیشبرد و کنترل دموکراتیک مسائل نظامی به‌جهت جلوگیری از وقوع جنگ در مسائل مختلف است. 

دیپلماسی  نوپدید دفاعی- دریایی

در این چهارچوب، جمهوری اسلامی ایران با نگاهی راهبردی و بلندمدت، راهبرد دریایی خود را در سطوح منطقه‌ای، بین‌المللی و حضور در قلمرو آب های آزاد بین‌المللی، بازنگری کرده است. در منظومه فکری و آینده‌نگارانه رهبری معظم انقلاب اسلامی دیپلماسی دفاعی- دریایی جمهوری اسلامی ایران با داشتن اصالت و ارمغان صلح برای منطقه و جهانیان موردتوجه جدی قرار گرفته و در ابتدای دهه 90 شمسی درخصوص حضور در دریاهای آزاد فرمودند: «جمهوری اسلامی ایران اهل تجاوز نیست ولی اهل حضور در آب‌های آزاد است، زیرا آب‌های آزاد دنیا متعلق به همه و بستری برای انتقال فرهنگ است.» و براساس همین بینش کلان و نگاه راهبردی بود که معظم‌له موضوع «نیروی دریایی راهبردی» را مطرح کردند که حامل پیام صلح برای همسایگان و منطقه و مظهر اقتدار در برابر زورگویان جهانی است.

اهمیت راهبردی ماموریت ناوگروه 86

حضور ناوگروه دریایی ایران در اقیانوس آرام و آب‌های آزاد بین‌المللی از دو منظر برای ایران دارای شخصیت و جایگاه جهانی است: نخست، توانایی ایران در ابعاد فنی در ساخت تجهیزات بومی است. ایران اکنون ششمین کشور برتر دارنده صنعت دریایی در جهان است و در میان 6 کشور دنیا از نظر قدرت دریایی قرار دارد که رتبه‌ چهارم را در زمینه کشتی، ناوهای جنگی و نیروی دریایی در اختیار دارد. دوم، انجام عملیات‌های فراقاره‌ای به‌وسیله ایران در آب‌های دوردست درصورت وجود هرگونه تهدید است. این عامل را این‌گونه می‌توان مطرح کرد که ایران بازیگری جهانی در عرصه دریایی است و اکنون به میزان قابل‌توجهی از بازدارندگی دریایی رسیده است. درعین‌حال آمریکایی‌ها مدعی هستند، اقدام ایران در راستای دور زدن تحریم‌ها مسبوق به سابقه است، زیرا ایران با ارسال چندین کشتی نفتکش به ونزوئلا تحریم‌های آمریکا را دور زده است. در‌واقع اعزام ناوگروه 86 نیروی دریایی راهبردی ارتش به آب‌های آزاد بین‌المللی اثبات کرد که در‌صورت تعدی دشمنان، جمهوری اسلامی ایران قابلیت آن را دارد موقعیت منطقه نبرد را گسترش دهد و منافع و امنیت بازیگران معارض را به خطر اندازد و در شرایطی که عمق‌بخشی به الگوی بازدارندگی به‌وجود آید هزینه‌های اقدام نظامی علیه کشور توسط دشمنان افزایش پیدا خواهد کرد و از سوی دیگر نمایانگر نمایش اقتدار و سیادت دریایی و تثبیت ایران به‌عنوان قدرت برتر دریایی منطقه غرب‌آسیا بود. در مجموعه می توان برای انجام این ماموریت بزرگ، چند دستاورد مهم و راهبردی برشمرد که عبارتند از:

الف- نمایش اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران در پهنه تمام اقیانوس‌ها؛

ب- نماد تخصص همراه با دانش نوین دریانوردی و تسلط دریادلان ارتش بر علوم و فنون روز جهان؛ 

پ- خودباوری و اتکا به توانایی داخلی در به‌کارگیری تولیدات داخلی با آموزش داخلی؛

ت- آزمایش تجهیزات تولید داخل در محیط‌های دور از دسترس، سخت و پیچیده؛

ث- اثبات توانمندی و اعتماد به نفس بالای نسل جوان نیروی انسانی و امید به تحقق گام دوم انقلاب اسلامی؛

ج- بی‌اثر کردن تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی و اعلام پیام صلح و دوستی به جهانیان؛

خ- برقراری توازن قدرت و موازنه تهدید دربرابر تهدید منطقه‌ای رژیم‌صهیونیستی.